Vaccine
Dettagli canale
Vaccine
เสริมสร้างภูมิคุ้มกันทางความคิด โดย อาจวรงค์ จันทมาศ
Episodi recenti
36 episodiตอนที่ 36 (Finale) สัมภาษณ์ อาจารย์ กิตติศักดิ์ โถวสมบัติ เรื่องความเชื่อในเชิงปรัชญา และทำไมมนุษย์จึงเชื่อในสิ่งที่ไม่มีจริงได้
ความเชื่อนั้นเป็นสิ่งสำคัญที่ทำให้มนุษย์ดำรงชีวิตในแนวทางที่แตกต่างกัน ในโลกเรามีคนจำนวนมากมายใช้ประโยชน์จากความเชื่อในแง่ต่างๆ ทั้งในการโน้มน้าวให้ซื...
ตอนที่ 35 critical thinking (การคิดเชิงวิพากษ์) ทักษะสำคัญแห่งอนาคต
ทักษะการคิดเพื่อวิเคราะห์และตัดสินว่าเราจะเชื่อเรื่องไหนบ้างมีความสำคัญยิ่งในยุคนี้
หนึ่งในทักษะที่ว่าคือ critical thinking (การคิดเชิงวิพากษ์...
ตอนที่ 34 ประวัติศาสตร์เทียม (Pseudohistory) กลุ่มข่าวปลอมด้านประวัติศาสตร์ที่ขาดหลักฐานหนักแน่น
ประวัติศาสตร์เป็นวิชาที่ศึกษาเหตุการณ์ที่เคยเกิดขึ้นในอดีตซึ่งแบ่งออกเป็นหลายด้าน แต่ในภาพรวม นักประวัติศาสตร์ใช้การเก็บรวบรวมหลักฐานจำนวนมาก มาพิจารณ...
ตอนที่ 33 รวมโฆษณาเวอร์วังที่น่าระวังไว้
โฆษณา คือการเสนอข่าวสารเกี่ยวกับสินค้าหรือบริการเพื่อการขาย โดยมันเป็นสิ่งที่อยู่กับมนุษย์เรามานานมากแล้ว และวิวัฒนาการเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน สิ่งหนึ่ง...
ตอนที่ 32 Apples and oranges หนึ่งในสูตรสำเร็จแห่งการสร้างทฤษฎีสุดมั่ว
ข่าวปลอมที่แพร่กระจายอยู่บนโลกของเรา มีหลายเรื่องที่ถูกเล่าในรูปทฤษฎีที่เกิดจากการจับเรื่องสองเรื่องที่ไม่เกี่ยวข้องกันมาผสมกัน แล้วสร้างคำอธิบายขึ้นม...
ตอนที่ 31 รวมเรื่องที่มักเข้าใจผิดในโลกภาพยนตร์
ภาพยนตร์เป็นหนึ่งในสื่อที่เข้าถึงผู้คนได้เป็นจำนวนมาก ด้วยเนื้อเรื่องที่สนุก และ ภาพที่น่าตื่นตาตื่นใจ อีกทั้งความง่ายในการรับชม อย่างไรก็ตาม ภาพยนตร์...
ตอนที่ 30 พลังจิตมีอยู่จริงหรือไม่? (ในมุมมองของวิทยาศาสตร์)
ลัทธิหรือกลุ่มความเชื่อบางอย่าง มีความเชื่อว่า คนบางคนสามารถรับรู้เหนือประสาทสัมผัสร่างกายอย่างการการเห็น ได้ยิน รสชาติ กลิ่น และการรับสัมผัส ได้
ตอนที่ 29 สัมภาษณ์ รศ.ดร.ชนิพรรณ บุตรยี่ เรื่องอาหารเสริมและการกินให้ห่างไกลมะเร็ง
การเลือกรับประทานอาหารอย่างถูกต้อง เป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่ง
แต่ทุกวันนี้ ข่าวปลอมเรื่องอาหารการกิน อาหารเสริมสุขภาพนั้นมีมากมาย
รายการในต...
ตอนที่ 28 วิทยาศาสตร์ของเรื่องบังเอิญ
ความบังเอิญ (coincidence) หมายถึงเหตุการณ์สองเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาเดียวกันโดยไม่ได้มีสาเหตุของการเกิดร่วมกัน หลายๆครั้งดูเหมือนเกิดขึ้นได้ยาก...
ตอนที่ 27 ปรากฏการณ์ลึกลับในธรรมชาติ ตั้งแต่ อุกกาบาต ไปจนถึง แสงกระสือ
วิทยาศาสตร์เป็นกระบวนการที่ใช้ศึกษาและอธิบายธรรมชาติได้อย่างยอดเยี่ยม ตั้งแต่ การเกิดสุริยุปราคาที่น่าหวาดหวั่น การเกิดรุ้งกินน้ำ ฟ้าแลบและฟ้าผ่า แส...
ตอนที่ 26 รวมการรักษาแบบวิทยาศาสตร์เทียม(ที่ได้รับความนิยมแพร่หลาย)
ปัจจุบันการรักษาแบบที่เป็นวิทยาศาสตร์เทียมนั้นมีมากมายหลายรูปแบบ (ถ้านับรวมการกินของแปลกๆเพื่อรักษาโรคร้ายแรงแล้วยิ่งเยอะมากๆ)
รายการในตอนนี้รว...
ตอนที่ 25 ทำไมเรื่องเล่าขาน และ ประสบการณ์เหลือเชื่อจึงไม่ใช่หลักฐานทางวิทยาศาสตร์
เวลามีคนเล่าประสบการณ์แปลกๆ (ถูกมนุษย์ต่างดาวลักพาตัวไป หรือพบเห็นภูติผี ฯลฯ)
ทำไมนักวิทยาศาสตร์จึงไม่นับว่านี่เป็นหลักฐานที่แสดงให้เห็นว่ามนุษ...
ตอนที่ 24 สัมภาษณ์ ดร.ภก. ธีรัตถ์ เหลืองมั่นคง เรื่องหลักการใช้ยาอย่างถูกต้องและงานด้านเภสัชกรรม
ยา เป็นหนึ่งในปัจจัยสี่ ที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์
แต่การใช้ยาไม่ถูกต้อง อาจก่อให้เกิดผลเสีย หรือทำให้ประสิทธิภาพของยาน้อยก...
ตอนที่ 23 สารพัดปัญหาในโลกอินเทอร์เน็ต และวิธีอยู่ในโลกออนไลน์อย่างปลอดภัย
อินเทอร์เน็ต เป็นโลกที่เต็มไปด้วยข้อมูล ความรู้ รวมทั้งโอกาสในการสร้างสรรค์และทำงาน
แต่อีกด้านหนึ่ง โลกอินเทอร์เน็ตกลับท่วมท้นไปด้วยข้อมูลข่าวป...
ตอนที่ 22 Barnum Effect ปรากฎการณ์เบื้องหลังการอ่านใจและเทคนิคทำนายทายทัก
เมื่อเราพบเห็น ผู้ที่กล่าวอ้างว่าสามารถอ่านใจคนอื่นได้อย่างแม่นยำ เรามักงุนงงสงสัยว่าเขารู้ได้อย่างไร?
คำอธิบายแรกคือ เขาเป็นผู้มีพลังพิเศษบางอ...
ตอนที่ 21 โลกร้อน ภัยของมนุษยชาติที่คนบางกลุ่มเชื่อว่าเป็นข่าวปลอม
ภาวะโลกร้อน (Global warming) เป็นข้อสรุปที่ได้จากงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์จำนวนมาก โดยงานวิจัยเหล่านี้ล้วนชี้ไปในทิศทางเดียวกันว่าโลกร้อนขึ้นจริงๆ แต่กลั...
ตอนที่ 20 ความเข้าใจผิดที่เกี่ยวกับการศึกษา (ชีวภาพ)
รายการในตอนนี้จะเล่าให้ทุกท่านฟังถึงความเข้าใจผิดที่แฝงตัวอยู่ในการเรียนการสอน ซึ่งมักจะถูกถ่ายทอดอย่างยาวนานจนกลายเป็นหนึ่งในความเข้าใจผิดที่พบเห็นได...
ตอนที่ 19 สถิติ ศาสตร์แห่งข้อมูลที่เผยความจริงและกลบฝังความจริงได้
สถิติ (Statistics) เป็นคณิตศาสตร์สาขาหนึ่งที่ช่วยในการศึกษาและจัดการกับข้อมูล
ที่หลายคนต้องเรียน เพราะมันช่วยในการวิเคราะห์ข้อมูลได้เป็นอย่างดี<...
ตอนที่ 18 สัมภาษณ์รศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ เรื่องธรรมชาติของข่าวปลอมในเมืองไทย
เมื่อพูดถึงข่าวปลอมในเมืองไทย
หนึ่งในบุคคลที่เชี่ยวชาญเรื่องนี้ที่สุดต้องมีชื่อ รศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ (หรือ อาจารย์เจษ) เป็นแน่ เพราะท่า...
ตอนที่ 17 การรักษาด้วยพลังเหนือธรรมชาติ
ข่าวปลอมด้านการแพทย์ ที่หลายอย่างเป็นอันตราย และหลายอย่างแม้จะไม่อันตรายโดยตรง แต่การเสียเวลาไปรักษาด้วยวิธีที่ไม่ได้ผลอาจทำให้อาการของโรครุนแรงจนกลับ...
ตอนที่ 16 รวมเรื่องหลอกลวงเกี่ยวกับดวงจันทร์
ดวงจันทร์ เป็นวัตถุท้องฟ้าที่สว่างและมีความโดดเด่น
มันจึงมีเรื่องเล่าขาน ตำนานปะปนมากับมีความเชื่อผิดๆและข่าวปลอมมากมาย ซึ่งรายการในตอนนี้จะเน้น...
ตอนที่ 15 การอ้างเหตุผลแบบวิบัติ
การอ้างเหตุผลแบบวิบัตินั้นพบเจอได้บ่อยๆในชีวิตประจำวัน
รายการตอนนี้พาไปรู้จักการอ้างเหตุผลแบบวิบัติที่ควรศึกษาไว้เพื่อไม่ให้คล้อยตาม ได้แก่
ตอนที่ 14 ข่าวปลอมเรื่องโลกแตก ภัยพิบัติระดับมังกร
ย้อนกลับไปไม่นานนัก แนวคิดเรื่องโลกแตกในปี ค.ศ. 2012 เป็นเรื่องที่โด่งดังมาก ผู้ที่เชื่อในเรื่องนี้ มีการกล่าวอ้างว่าปฏิทินมายันโบราณทำนายไว้
...
ตอนที่ 13 ปรากฏการณ์พลาซีโบ : พลังแห่งการรักษาหลอก
ปรากฏการณ์พลาซีโบ (Placebo effect) เป็นปรากฏการณ์ที่ผู้ป่วยไม่รู้ว่าตนเองได้รับการรักษาหลอกๆ แต่ผู้ป่วย "บางราย"มีอาการดีขึ้นจริงๆ โดยส่วนมากจะเป็นการ...
ตอนที่ 12 สัมภาษณ์อาจารย์โก้ พงศกร สายเพ็ชร์ เรื่อง Cognitive bias
อาจารย์โก้ ดร.พงศกร สายเพ็ชร์ ผู้ทำช่องสอนวิทยาศาสตร์คุณภาพ "วิทย์พ่อโก้"
จะเล่าให้ฟังว่า Cognitive bias ซึ่งเป็นวิธีคิดลัดและเอนเอียง จนส่งผลต...
ตอนที่ 11 มนุษย์เรารู้ได้อย่างไรว่าโลกกลม : รวมเหตุผลที่ใช้ตอบโต้ทฤษฎีโลกแบน
แม้ทุกวันนี้ เราจะรู้กันดีว่าโลกกลม แต่มีคนจำนวนหนึ่งหนึ่งรวมกลุ่มกันเป็นสมาคมอ้างเหตุผลต่างๆนานามาโน้มน้าวให้คนอื่นเชื่อว่า โลกของเราแท้จริงแล้วเป็นแ...
ตอนที่ 10 ข่าวปลอมเกี่ยวกับสมองและสติปัญญา
สมองเป็นอวัยวะที่อยู่ในกะโหลกศีรษะ มีหน้าที่สำคัญมากมายโดยเฉพาะการคิด การใช้เหตุผล การเกิดของอารมณ์ จนกล่าวได้ว่าสมองนั้นมีความซับซ้อนและมีส่วนสำคัญอ...
ตอนที่ 9 วิทยาศาสตร์เทียม: ข่าวปลอมที่มาในคราบของวิทยาศาสตร์
วิทยาศาสตร์เป็นคำที่หลายคนคุ้นหู และเป็นวิชาที่เราเรียนกันมาตั้งแต่เด็ก
แต่การแยกแยะวิทยาศาสตร์ออกจากสิ่งที่ไม่ใช่วิทยาศาสตร์นั้นเป็นสิ่งที่หลาย...
ตอนที่ 8 ตรรกะวิบัติ คืออะไร ? (ตอนต้น)
การตัดสินใจในชีวิตประจำวันของเราไม่ได้สมเหตุสมผลไปหมดทุกครั้ง และบ่อยครั้งเราอาจถกเถียงกัน โดยไม่ได้ใช้ตรรกะที่ถูกต้องรัดกุม รวมทั้งรับรู้ข้อมูลแล้วตั...
ตอนที่ 7 รวมข่าวปลอมเรื่องไวรัสโคโรนาที่ก่อโรค COVID-19
การระบาดของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่สร้างความกังวลไปทั่วโลก
แต่สิ่งหนึ่งที่น่ากลัวไม่แพ้ไวรัส คือ ข่าวปลอมที่แพร่ไปแบบไวรัลตามสื่อโซเชียล
...
ตอนที่ 6 สัมภาษณ์คุณหมอเอ้ว -ชัชพล เรื่องการสวนล้างลำไส้และข่าวปลอมด้านการแพทย์
คุณหมอเอ้ว -ชัชพล เกียรติขจรธาดา
นักเขียนเรื่องวิทยาศาสตร์ระดับ Best seller มาเล่าให้ฟังว่า
ความเชื่อว่าการสวนล้างลำไส้ทำให้สุขภาพดีนั้นมี...
ตอนที่ 5 เครื่องจักรนิรันดร์คืออะไร ? อุปกรณ์ผลิตพลังงานไร้ที่สิ้นสุดถูกสร้างขึ้นได้หรือไม่ ?
เครื่องจักรนิรันดร์ ที่สามารถผลิตพลังงานได้อย่างไร้ที่สิ้นสุดนั้นเป็นข่าวคราวออกมาบ่อยๆ (แม้แต่ในเมืองไทยเราก็มีเป็นระยะ)
นับเป็นข่าวปลอมที่หลอก...
ตอนที่ 4 วงกลมปริศนา (Crop Circle) กลางท้องทุ่ง และคลิปวีดีโอการผ่าเอเลี่ยน เป็นเรื่องจริงหรือไม่ ?
ข่าวปลอมจำนวนมากเกิดจากการกลั่นแกล้ง แผลงๆของคนบางกลุ่ม
เราจะคัดกรองเรื่องเหล่านี้ออกไปได้อย่างไร ?
รายการตอนนี้ ยกกรณีศึกษาเรื่อง Crop Ci...
ตอนที่ 3 ภาพถ่ายยูเอฟโอคืออะไร ?
เจาะลึกความจริงของภาพถ่ายและวีดีโอยูเอฟโอว่ามันเป็นหลักฐานทางวิทยาศาสตร์หรือไม่
รวมทั้งอธิบายกรณีศึกษาเรื่องคลองและใบหน้าบนดาวอังคารว่าเกิดจากอะ...
ตอนที่ 2 ลัทธิต่อต้านวัคซีน : ข่าวปลอมที่อันตรายถึงชีวิต
เรียนรู้ว่าวัคซีน (Vaccine) มีต้นกำเนิดอย่างไร ?
รู้จักลัทธิต่อต้านวัคซีน ซึ่งเป็นข่าวปลอมเก่าแก่ที่ยังมีอยู่จนถึงทุกวันนี้คืออะไร?
รวมทั้...
ตอนที่ 1 จักรวาลข่าวปลอม
ข่าวปลอม คืออะไร? มีกี่ประเภท?
และเราจะแยกแยะ วิเคราะห์มันได้อย่างไรบ้าง